Nguồn:
Tổng quan:
Chúng tôi trình bày trường hợp của một bệnh nhân bị chấn thương ngực, gãy xương sườn và đau ngực dữ dội. X-quang ngực thẳng cho thấy có khí tự do dưới hoành hai bên, nghi ngờ tràn khí màng bụng. Trước khi chúng tôi xem xét can thiệp phẫu thuật cấp cứu, có một chỉ dấu có lợi cho BN đáng tin cậy. Do đó, chúng tôi báo cáo ca này để trình bày các triệu chứng bất thường, và làm thế nào chúng tôi đưa ra chẩn đoán chính xác. Đối với bệnh nhân bị chấn thương ngực, CT scan có thể phân biệt khí tự do hay trong ống tiêu hóa và có thể giúp chúng ta tránh can thiệp phẫu thuật không thích hợp, kể cà nội soi hay mổ hở.
Ca lâm sàng:
Một người đàn ông 64 tuổi đến cấp cứu với lý do nhập viện đau ngực phải sau khi một tai nạn giao thông. Ông khai không có bệnh toàn thân nào khác. Khám thực thể cho thấy: không sốt (nhiệt độ 36,9 ° C) với sinh hiệu ổn định (huyết áp 131/91 mmHg, mạch 77 lần/phút). Khí máu động mạch cho thấy độ bão hòa oxy là 98% trong điều kiện không khí phòng. Ngực đối xưng 2 bên và không có dấu ran nổ, nhưng đáng lưu ý ấn đau và giảm rì rào phế nang ở thành ngực sau-bên bên phải. Bụng mềm, không chướng, ấn không đau, không có khối u hay tạng lớn bất thường có thể sờ được. Thăm khám trực tràng không thấy khối u hay máu theo găng. Xquang phổi cho thấy gãy từ x.sườn 5 đến x.sườn 8 và nghi ngờ có hơi tự do dưới 1/2 cơ hoành 2 bên. CT scan bụng cho thấy có quai ruột nằm xen giữa gan và cơ hoành. BN được điều trị bằng thuốc giảm đau và xuất viện 5 ngày sau đó. Trong 6 tháng theo dõi tiếp theo, BN hoàn toàn bình phục mà không có biến chứng.
Hình 1: X quang phổi cho thấy gãy x.sườn thứ năm đến x.sườn thứ tám và nghi ngờ hơi tự do dưới hoành hai bên(mũi tên màu đỏ).
Hình 2: Mũi tên màu đỏ cho thấy quai ruột xen giữa gan và cơ hoành
Bàn luận:
Dấu hiệu Chilaiditi, hoặc dấu hiệu xen giữa gan và cơ hoành (IH), là 1 trong những trong chẩn đoán phân biệt quan trọng ở những bệnh nhân có hơi tự do dưới cơ hoành. Năm 1910, một bác sĩ Xquang người Ý, Demetrius Chilaiditi, mô tả ba trường hợp xen giữa gan và cơ hoành, và gọi là tình trạng “sa gan” (hepatoptosis) [1]. Phát hiện X quang này sau đó được gọi là dấu hiệu Chilaiditi và ngày càng được công nhận là chẩn đoán phân biệt quan trọng của hơi tự do dưới cơ hoành. Dấu hiệu Chilaiditi thường là một phát hiện ngẫu nhiên X quang ở một bệnh nhân không có triệu chứng [2]. Khi kết hợp với đau bụng mơ hồ, chướng, nôn, chán ăn và táo bón, được gọi là hội chứng Chilaiditi [3]. Dấu hiệu Chilaiditi có tỷ lệ báo cáo từ 0,025% đến 0,28% khi chẩn đoán bằng X quang phổi thẳng [4] trong dân số nói chung. Nam có nguy cơ nhiều gấp 4 lần nữ [2], và phổ biến nhiều hơn nữa ở người lớn tuổi (1% trong một nghiên cứu hồi cứu lão khoa) [5].
IH bị hạn chế bởi giải phẫu phần trên bụng bình thường và dễ mắc trong bất kỳ điều kiện làm tăng các hốc giữa gan và cơ hoành. Những yếu tố này bao gồm cổ trướng hoặc béo bụng nhiều, giảm khối lượng gan (do xơ gan hoặc cắt bỏ), cũng như sự yếu kém hoặc bị chia nhỏ của dây chằng treo gan. Ngoài ra, bệnh nhân megacolon hay, đại tràng dài bất thường với mạc treo dài, hẹp cũng có nguy cơ cao. Phân biệt dấu hiệu tràn khí màng bụng thực sự (hoặc áp xe dưới hoành, … trên chẩn đoán phân biệt của hơi tự do dưới cơ hoành) là cực kỳ quan trọng. Như trong trường hợp của chúng tôi, một CT scan bụng có thể cực kỳ hữu ích trong việc phân biệt giữa ba thể này. Ngoài ra, phim tư thế nằm ngang có thể hữu ích, vì trong trường hợp IH hoặc áp xe dưới hoành, không giống như tràn khí màng bụng, “hơi tự do” sẽ cố định trong hốc giữa gan và cơ hoành, và không lệ thuộc rãnh cạnh đại tràng
Trong một báo cáo ca lâm sàng, Tangri Nitin và các cộng sự [6] báo cáo một người đàn ông 50 tuổi với Chilaiditi dấu hiệu kết hợp tràn khí màng phổi. Điều quan trọng là xem xét khả năng chấn thương ruột vô ý trong điều trị tràn khí màng phổi. Tiếp tục tìm hiểu có thể giúp hiểu rõ căn sinh bệnh học của cả hai thể, nhưng nguyên nhân thực sự vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh nhân than phiền đau ngực bên trái, dễ dàng để phân biệt với các dấu hiệu Chilaiditi bên phải. So sánh các triệu chứng của bệnh nhân, các bác sĩ của người đàn ông lớn tuổi này, người đã bị chấn thương ngay bên phải kèm theo đau ngực, có thể đã chẩn đoán sai
Trong việc đánh giá một bệnh nhân bị chấn thương, tràn khí màng bụng trên X quang ngực ban đầu thường là một dấu hiệu cho phép mở bụng ngay lập tức. Thường xuyên, nghiên cứu hình ảnh cao hơn được bỏ qua vì sợ chậm trễ và nhiểm trùng bụng đang diễn tiến. Chấn thương ngực có gãy xương sườn càng nên nghi ngờ khả năng chấn thương bụng. Đối với bệnh nhân bị chấn thương ngực, chụp CT có thể phân biệt cho dù hơi tự do hay trong ogn61 tiêu hóa và mở bụng hay nội soi ổ bụng không cần thiết có thể tránh được.
Nguồn tham khảo:
- Chilaiditi D. Zur Frage der Hepatoptose und Ptose im allgemeinen im anschluss an drei Falle von temporarer, partieller Leberverlagerung. Fortcshr Geb Rontgenstr Nuklearmed Erganzongsband. 1910–1911;Vol. 8:173–208
- Havenstrite KA, Harris JA, Rivera DE. Splenic flexure volvulus in association with Chilaiditi syndrome: report of a case. Am Surg. 1999;Vol. 8:874–876. [PubMed]
- Chan SC, Law S, Chu KM. Iatrogenic Chilaiditi’s syndrome. Gastrointest Endosc. 2002;Vol. 8:447–449. [Cross Ref] [PubMed]
- Vessal K, Borhanmanesh F. Hepatodiaphragmatic interposition of the intestine (Chilaiditi’s syndrome). Clin Radiol. 1976;Vol. 8:113–116. [Cross Ref] [PubMed]
- Walsh SD, Cruikshank JG. Chilaiditi syndrome. Age Ageing. 1977;Vol. 8:51–57. [Cross Ref] [PubMed]
- Nitin T, Sameer S, Priyanka S, Dinesh M, Sachin B, Neeraj B, Sulbha S, Puneet S. Coexistence of pneumothorax and Chilaiditi sign: a case report. Asian Pac J Trop Biomed. 2014;Vol. 8:75–77. [Cross Ref] [PubMed]
.
Thực Tập Ngoại Khoa 
Bạn phải đăng nhập để bình luận.